Risk Değerlendirilmesi: Tehlikelerden kaynaklanan riskin büyüklüğünü tahmin etmek ve mevcut kontrollerin yeterliliğini dikkate alarak riskin kabul edilebilir olup olmadığına karar vermek için kullanılan yöntemdir.
Risk değerlendirmesi ekibi;
Ø İşveren veya işveren vekili,
Ø İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürüten işyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanları,
Ø İşyerindeki çalışan temsilcileri,
Ø İşyerindeki destek elemanlar,
Ø İşyerindeki tehlike ve riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlardan oluşur.
Risk değerlendirmesinin amacı;
Tehlikelerin belirlenmesini sağlar.
Her bir tehlikenin ortaya çıkma olasılığıyla, olası sonuçların şiddet derecesinin değerlendirilmesine olanak sağlar.
Mevcut kontrollerin etkinliğinin gözden geçirilmesini sağlar.
Acil önlem alınması gereken risklerle, orta vadede kabul edilebilir düzeylere indirilebilecek risklerin ayırt edilmesini sağlar.
İşyerlerinde düzeltici-önleyici faaliyetlerin alınmasını sağlar.
Risk değerlendirme süreci;
Tehlikeleri tanımlamak,
Etkilenecek kişileri belirlemek,
Tehlikenin boyutunu belirlemek,
Riskin kabul edilip edilemeyeceğine karar vermek,
Riski kontrol altına almak,
Oluşturulan planı gözden geçirip iyileştirme süreçlerini içerir.
Risklerin kontrolünde uygulanacak adımlar:
Planlama: Analiz edilerek etkilerinin büyüklüğü ve önemine göre sıra hale getirilen risklerin kontrolü amacıyla planlama yapılır.
Risk Kontrol Tedbirlerinin Kararlaştırılması: Riskin tamamen önlenmesi, eğer bu mümkün değilse riskin kabul edilebilir seviyeye indirilmesi sağlanmalıdır.
Risk Kontrol Tedbirlerinin Uygulanması: Kararlaştırılan tedbirlerin iş ve işlem basamakları, işlemi yapacak kişi ya da işyeri bölümü, başlama ve bitiş tarihi gibi bilgiler hazırlanır. Ve bu planlar işverence uygulamaya konulur.
Uygulamaların İzlenmesi: Hazırlanan planların uygulama adımları düzenli olarak izlenir, denetlenir ve aksayan yönler tespit edilerek düzeltici önleyici işlemler tamamlanır.
Dokümantasyon: Yapılan risk değerlendirilmesi belirli ölçütleri kapsayacak şekilde dokümante edilir.
Risk Değerlendirilmesinin Yenilenmesi: Yapılmış olan risk değerlendirilmesi, tehlike sınıfına göre uygun periyotlarda ve işyerinde yapılan değişiklikler, yaşanılan iş kazası veya meslek hastalığı gibi durumlarda yenilenir.
Risklerin azaltılmasında uygun hiyerarşi izlenmelidir.
1. Ortadan kaldırma (kaynaktan yok etme)
2. Yerine koyma (daha az tehlikeli olanla değiştirme)
3. Mühendislik kontrolleri
4. İşaretler, uyarılar, kontroller eğitim
5. Kişisel koruyucu donanım kullanımı
Risk kontrol ilkeleri;
Riskin ortadan kaldırılması temel kuraldır.
Risk ortadan kaldırılamıyorsa azaltılma yoluna gidilmelidir.
Toplu korunma tedbirleri geliştirilmeli daha sonraki aşamada koruyucu ekipman kullanımına gidilmeli.
Risk değerlendirmesinin faydaları;
Ø Risk değerlendirilmesi ile iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi sağlanır. Bu sayede işletmenin sağlık hizmeti giderleri azalır.
Ø Güvenli çalışma ortamının oluşmasına katkı sağlayacaktır.
Ø Üretimde kalite ve verimliliği artırarak ekonomik gücünü artıracaktır.
Ø Acil durumlarla karşılanması durumuna karşın hazırlıklı olmayı sağlar.
Ø İşletmeye saygınlık ve değer katar.
Ø Tehlike ve risk faktörlerinin zamanında tespit edilmesini sağlar.